Wypadanie stomii

Czym jest wypadanie stomii?

Wypadanie stomii polega na znacznym uwypukleniu się śluzówki stomii ponad poziomem skóry. Można zaobserwować to w trakcie wymiany sprzętu stomijnego, gdy stomia zaczyna zmieniać swój wygląd, staje się coraz bardziej wypukła niż była dotychczas. Może to być kilka, a nawet kilkanaście centymetrów różnicy. Widoczne jest to szczególnie w pozycji stojącej. W trakcie codziennej aktywności wypukłe jelito wyczuwalne może być również przez worek stomijny. Natomiast w pozycji leżącej stomia, chowa się w mniejszym lub większym stopniu.

Do przyczyn wypadania stomii zalicza się przede wszystkim nieodpowiednie miejsce wyłonienia oraz nieprawidłową technikę operacyjną. Innymi powodami są przewlekłe zaparcia lub biegunki, nadmierny wysiłek fizyczny, uporczywy kaszel, otyłość. Czasem wypadaniu jelita towarzyszy inne powikłanie jakim jest przepuklina okołostomijna. Wypadanie stomii może dotyczyć każdego rodzaju stomii. Częściej jednak dotyczy stomii wyłonionej na jelicie cienkim lub grubym, a w szczególności stomii dwulufowej.

Wypadanie stomii rzędu 5-8 cm zwykle nie stanowi problemu (Foto.1). Jeżeli jelita funkcjonują prawidłowo, treść wydalana jest bez dolegliwości bólowych, a kolor śluzówki stomii nie ulega zmianie nie ma powodu do obaw. Taki stan nie stanowi żadnego zagrożenia.

Czasem wypadnięty fragment jelita jest dużo większy 10- 15, a nawet 20 cm. Wtedy istnieje duże niebezpieczeństwo zaburzeń ukrwienia jelita. Taka śluzówka jest bardziej narażona na urazy, otarcia, pęknięcia, na tworzenie się nadżerek (Foto.2) czy zmian przerostowych na jej powierzchni. Stomia wypadająca jest też bardziej śliska i obficie pokryta śluzem. Zaopatrzenie takiej stomii staje się uciążliwe, a z czasem prawie niemożliwe, szczególnie w przypadku, gdy wypadnięte jelito wypełnia prawie cały worek stomijny (Foto. 3) i nie ma tendencji do samoistnego cofania się. Konieczna jest pilna konsultacja z lekarzem w celu wyjaśnienia wszelkich wątpliwości oraz podjęcia ewentualnej decyzji wykonania korekty chirurgicznej, czyli tak zwanej plastyki stomii.

Istotnym postępowaniem zapobiegającym dalszemu wypadaniu stomii jest całkowite zaprzestanie dźwigania ciężkich przedmiotów, dbanie o prawidłowe wypróżnienie, unikanie kaszlu. Dobry rezultat przynosi odpowiednio dopasowany pas brzuszny stomijny, zapewniający kontrolowany ucisk powłok brzusznych na poziomie stomii. W przypadku niewielkiego wypadania śluzówki rzędu 5 do 8cm można samodzielnie odprowadzać śluzówkę po wcześniejszej konsultacji i przeszkoleniu przez pielęgniarkę stomijną.

Przy wypadaniu jelita wskazana jest wzmożona kontrola wyglądu i stanu śluzówki stomii, co pozwoli zapobiec pogłębieniu się problemu. Śluzówka może być czasem bardziej przekrwiona, rozpulchniona, bardziej wilgotna. Aby uchronić delikatną powierzchnię śluzówki przed otarciem czy urazem powodowanym przez worek stomijny zasadne jest smarowanie jego wewnętrznej strony wazeliną lub oliwką. W trakcie wymiany sprzętu stomijnego bądź przy opróżnianiu worka stomijnego z treści może też pojawiać się domieszka świeżej krwi. Jest to spowodowane ocieraniem się śluzówki uwypuklającego się jelita przez zbyt mały otwór w płytce lub przylepcu.

Bardzo ważną czynnością jest weryfikacja dotychczas używanego sprzętu stomijnego. Przede wszystkim należy powiększyć średnicę otworu w płytce stomijnej lub przylepcu biorąc pod uwagę średnicę podstawy śluzówki w stanie jej uwypuklenia. Czasem trzeba zmienić sprzęt dwuczęściowy na jednoczęściowy lub odwrotnie. Odpowiednio dopasowana płytka pozwoli znacznie ograniczyć wypadanie śluzówki. Dobrze zdaję egzamin Natura® Stomahesive® płytka plastyczna akordeonowa, (Foto.4) która pozwala na uniknięcie uszkodzenia wystającego jelita podczas dopinania worka.

Istotną sprawą jest pozycja w jakiej jest zakładany sprzęt stomijnego. Powinna to być zawsze w pozycja leżąca, która umożliwi całkowite lub częściowe cofnięcie się jelita. Z akcesoriów stomijnych szczególnie przydatne są pierścienie uszczelniające lub pasta uszczelniająco gojąca pozwalające na uzyskanie bardziej szczelnego zabezpieczenia przed podciekaniem treści.

Stomia prawidłowa z uwypukloną śluzówką.

Stomia wypadająca zaopatrzona sprzętem jednoczęściowym, gdzie wypadnięte jelito wypełnia prawie cały worek stomijny.

Stomia wypadająca ze zmianami nadżerkowymi pokrytymi włóknikiem na śluzówce jelita.

Stomia wypadająca zaopatrzona sprzętem dwuczęściowym Natura® Stomahesive® płytka plastyczna akordeonowa.