Co to jest obrzęk stomii?

Obrzęk stomii to często występujące wczesne miejscowe chirurgiczne powikłanie stomii (patrz: zdj. 1). Pojawia się przeważnie w pierwszych dniach po operacji i jest spowodowany utrudnionym odpływem krwi żylnej ze stomii. Przyczyną tego może być zbyt małe nacięcie ściany jamy brzusznej (czyli zbyt wąski kanał stomijny wycięty w powłokach brzusznych) w stosunku do rozmiarów wyłonionego jelita, ucisk wywołany przez niedostatecznie „uruchomioną” część jelita lub zastój mas kałowych.

Obrzęk stomii jest zjawiskiem dość powszechnym. Częściej występuje po operacji wyłonienia kolostomii, znacznie rzadziej u ileostomików i urostomików.

Biegunka trwająca kilka dni także może być przyczyną obrzęku śluzówki stomii, który mija samoistnie, kiedy ustąpi wydalanie luźnego stolca. Pooperacyjny obrzęk może występować jako zjawisko samoistne (izolowane), ale może też być powikłaniem innych stanów patologicznych, takich jak np. zwężenie stomii lub jej wypadanie. Obrzęk stomii ustępuje zwykle samoistnie (bez leczenia) wskutek działania fizjologicznych mechanizmów adaptacyjnych i rzadko wymaga specjalnego leczenia. Konieczna jest jedynie stała kontrola i uważna obserwacja, czy w wyniku obrzęku nie dochodzi do zaburzeń ukrwienia stomii. Konsekwencją tego może być niedokrwienie lub martwica wyłonionego jelita. To dlatego między innymi w pierwszych dniach po operacji zaleca się stosowanie przezroczystych worków stomijnych, które umożliwiają bezpośrednią obserwację stomii bez konieczności ich odklejania od skóry czy zdejmowania z płytki (w przypadku sprzętu dwuczęściowego). Obrzęk stomii jest zjawiskiem obserwowanym dość powszechnie. Częściej występuje u pacjentów po operacji wyłonienia kolostomii, znacznie rzadziej u ileo- i urostomików.

 Skuteczną metodą leczenia obrzęku stomii, którą pacjenci mogą z powodzeniem stosować we własnym zakresie, jest przykładanie do stomii tak zwanych przymoczek z kwasu bornego. Należy to robić kilka razy dziennie przez okres mniej więcej 2-3 dni. Przymoczki z kwasu bornego są to jałowe opatrunki gazowe (można je kupić bez problemu w aptece), które zwilża się 3% roztworem kwasu bornego i wyżyma tak, aby pozostały dostatecznie wilgotne, lecz niezbyt mokre (lek nie powinien spływać z opatrunku kroplami). Przymoczki z kwasu bornego przykłada się na stomię zmieniając je, gdy opatrunek gazowy podeschnie.